วัสดุอุปกรณ์

          วัสดุอุปกรณ์สำหรับการปลูกพืชไม่ใช้ดินแตกต่างกันไป สิ่งที่เป็นตัวกำหนดในการเลือกใช้วัสดุเหล่านี้ ได้แก่ ความเหมาะสมเรื่องราคา คุณภาพ และความยาก-ง่ายในการจัดซื้อ การออกแบบอุปกรณ์ให้คำนึงถึงลักษณะที่ต้องการ ชนิดพืชที่ปลูก ลักษณะทางภูมิอากาศ สภาพแวดล้อมในท้องถิ่น ส่วนการดำเนินงานขึ้นอยู่กับการหาความรู้ เทคนิค และประสบการณ์ของผู้ปลูก แต่โดยทั่วไปมักประกอบด้วย

          1. โรงเรือน เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการปลูกพืชไม่ใช้ดิน เพื่อที่จะสามารถควบคุมสภาวะแวดล้อมที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติให้เป็นไประดับที่เหมาะสมสำหรับการปลูกพืช โดยเฉพาะลม ฝน และการรบกวนจากแมลงศัตรูพืช รูปแบบของโรงเรือนต้องเหมาะสมและมีความแข็งแรงเพียงพอ ทำเลที่ตั้งของโรงเรือนควรอยู่ในพื้นที่ที่มีศักยภาพในการผลิต การสร้างโรงเรือนต้องตรวจสอบการเคลื่อนที่ของแสงแดดให้โรงเรือนได้รับแสงแดดอย่างเต็มที่ ลักษณะของโรงเรือนต้องสะดวกในการเข้าปฏิบัติงาน มีหลังคากันแดดและฝนในเวลาเดียวกัน มีความลาดเอียงของหลังคาไม่น้อยกว่า 10 เปอร์เซ็นต์ และมีชายคาป้องกันไม่ใช้ฝนสาดเข้ามาในโรงเรือน ผนังด้านข้างโรงเรือนอาจจะใช้มุ้งตาข่ายคลุมโดยรอบ

          2. ภาชนะที่ใช้ในการปลูก หลักในการเลือกวัสดุที่จะใช้เป็นภาชนะปลูก ควรคำนึงถึงความสะอาด ความแข็งแรง ความทนทาน ความสะดวกในการติดตั้งและใช้งาน ความปลอดภัยทั้งต่อต้นพืช และสิ่งแวดล้อม ราคาเหมาะสมและหาได้ง่ายในท้องถิ่น สำหรับตำแหน่งที่ตั้งภาชนะปลูก นิยมวางในแนวยาวในลักษณะตรงข้ามกับการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ คือ หันด้านแนวยาวของรางปลูกไปทิศเหนือและใต้


         3. วัสดุที่ใช้ในการปลูก เป็นวัสดุที่พืชใช้ในการเจริญเติบโตที่เกี่ยวข้องกับการให้ออกซิเจน และธาตุอาหาร รวมทั้งช่วยในการส่งเสริมให้รากพืชเจริญเติบโต วัสดุปลูกดังกล่าวอาจเป็น อนินทรีย์สารและอินทรีย์สาร หรือวัสดุสังเคราะห์ หลักการเลือกวัสดุที่ใช้ในการปลูก ควรคำนึงถึงความสะอาด ความสะดวกในการใช้งาน ความปลอดภัยทั้งต่อต้นพืชและสิ่งแวดล้อม มีคุณสมบัติทางกายภาพที่ดี มีราคาเหมาะสม และหาได้ง่ายในท้องถิ่น



          4. วัสดุรองรับต้นพืช เป็นสิ่งจพเป็นสำหรับการปลูกพืชไม่ใช้ดินที่ทำให้ต้นพืชทรงตัวอยู่ได้ การนำวัสดุมาช่วยค้ำพยุงอาจเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสม เช่น เชือกปาน ลวด โฟม เป็นต้น เพื่อช่วยค้ำพยุงไม่ให้ต้นพืชเคลื่อนไหวไปมา หลักในการเลือกใช้วัสดุในการปลูก ควรคำนึงถึงความสะอาด ความสะดวกในการใช้งาน ความปลอดภัยทั้งต่อต้นพืชและสิ่งแวดล้อม มีราคาเหมาะสมและหาได้ง่ายในท้องถิ่น
          5. ธาตุอาหารพืช เป็นหัวใจของการปลูกพืชทุกชนิด เพราะธาตุอาหารจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืช ถ้าพืชไม่ได้รับธาตุอาหารนั้น พืชจะไม่สามารถเจริญเติบโตเป็นไปตามปกติจนครบวงจรชีวิตได้ ปัจจุบันมีการคิดค้นสูตรอาหารสำหรับการปลูกพืชไม่ใช้ดินมากมาย แต่การเลือกใช้สูตรอาหารใดขึ้นอยู่กับชนิดของพืชปลูก ฤดูปลูก แสง อุณหภูมิในช่วงปลูก สถานที่ปลูก ตลอดจนวัตถุประสงค์ของการปลูก



          6. น้ำ เป็นปัจจัยสำคัญ เพราะเป็นทั้งตัวทำละลายและนำธาตุอาหารไปให้พืชใช้ ตลอดทั้งยังเป็นส่วนประกอบต่างๆ ของพืช ทำให้น้ำที่จะนำมาใช้ในการปลูกพืชต้องมีทั้งปริมาณและคุณภาพที่ดี คุณภาพของน้ำที่ดีจะต้องมีความเหมาะสมทั้งทางกายภาพ ชีวภาพและทางเคมี โดยเฉพาะคุณภาพของน้ำทางเคมี เพราะเกี่ยวข้องกับการจัดเตรียมสารละลายธาตุอาหารพืชโดยตรง
          7. ปั๊ม เป็นอุปกรณ์สำคัญในการก่อให้เกิดการไหลเวียนของสารละลายธาตุอาหาร และให้ออกซิเจนแก่รากพืช ปั๊มน้ำที่ดีต้องเป็นวัสดุที่ทนต่อการกัดกร่อนของเกลือหรือกรด แข็งแรง สะดวกในการติดตั้งและใช้งานมีราคาเหมาะสมและหาได้ง่ายในท้องถิ่น



          8. ไฟฟ้า เพื่อเป็นกำลังของพลังงานที่ขาดไม่ได้ ถ้าต้องการปลูกพืชไม่ใช้ดินเชิงการค้า จำเป็นต้องจัดหาต้นกำลังสำรองไว้

          9. เมล็ดพันธุ์พืชหรือกล้าที่ใช้ในการปลูก ควรเป็นพันธุ์ไม้ที่ตลาดต้องการ ต้นกล้ามีความสำคัญต่อความสำเร็จในการผลิตมากเพราะจะทำให้สามารถเจริญเติบโตและตั้งตัวได้เร็ว



          10. วัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น เครื่องชั่ง ภาชนะใส่สารละลายเข้มข้น เครื่องมือตรวจวัดความเป็นกรด-ด่าง (pH meter) เครื่องมือวัดค่าการนำไฟฟ้า (electric conductivity meter) ถังใส่สารละลาย ถุงมือ เป็นต้น


โดย อาจารย์นพดล ชุ่มอินทร์
สาขาวิชาเกษตรศาสตร์ (เทคโนโลยีการผลิตพืช)
คณะเทคโนโลยีการเกษตรและเทคโนโลยีอุตสาหกรรมมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์

จำนวนผู้เข้าชม 2201 คน
©2020 กลุ่มวิจัยด้านเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการพัฒนาชุมชน (IT4CD)
All Rights Reserved. ติดต่อ orasa.t@nrsu.ac.th