การผลิตอาหารปลากัดเพื่อลดต้นทุนการผลิต
อาหารปลากัดนั้นประกอบด้วยอาหารมีชีวิตและอาหารสำเร็จรูป สำหรับอาหารมีชีวิตที่เหมาะสมสำหรับเลี้ยงปลากัดวัยอ่อน คือการให้ไข่แดงในตอนเช้าและให้ อินฟิวโซเรียในตอนเย็นทำให้มีอัตราการรอด 83 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งสูงกว่าการเลี้ยงด้วยไรแดงร่วมกับไข่แดง (68 เปอร์เซ็นต์) หรือการเลี้ยงด้วยไรแดงร่วมกับอินฟิวโซเรีย ไรแดง หรือไข่แดงเพียงอย่างเดียว (66 เปอร์เซ็นต์) สำหรับการเลี้ยงปลากัดวัยอ่อนแบบหนาแน่นในตู้กระจก การให้ไรแดงในตอนเช้าร่วมกับไข่แดงในตอนเย็นจะทำให้มีอัตราการรอดสูงถึง 81.5 เปอร์เซ็นต์ สำหรับอาหารที่ใช้เลี้ยงปลากัดประกอบด้วยอาหารมีชีวิตซึ่งได้จากการเพาะเลี้ยง หรือเก็บจากแหล่งธรรมชาติและอาหารสังเคราะห์ อาหารมีชีวิตที่ใช้เลี้ยงปลากัดโดยทั่วไป ได้แก่ โรติเฟอร์ (rotifer) ไรแดง (water fleas) ไรสีน้ำตาล (brine shrimp) หนอนแดง (blood worm) และลูกน้ำ (mosquito larva) เป็นต้น (ธวัช, 2530)

อาหารมีชีวิตที่นิยมใช้คือ ไรแดง ซึ่งนิยมไปช้อนตามแหล่งน้ำต่าง ๆ ทำให้ปริมาณไม่เพียงพอ มีเกษตรกรบางรายผลิตไรแดงใช้เองภายในฟาร์ม แต่มีปัญหาสำหรับเกษตรกรบางรายไม่มีพื้นที่ในการสร้างบ่อเพื่อทำอาหารมีชีวิต จึงทำให้การผลิตลูกปลาไม่ต่อเนื่องและมีอัตราการรอดตายต่ำ และอีกปัญหาที่พบคือโรคที่เกิดขึ้นทำให้ปลาตาย อาจเนื่องจากมีหลายสาเหตุ เช่น การเตรียมบ่อ น้ำที่ใช้เลี้ยง รวมถึงอาหารที่ช้อนมาจากแหล่งธรรมชาติอาจไม่ได้ทำการฆ่าเชื้อให้สะอาดก่อนนำมาเป็นอาหารปลากัด เป็นต้น ซึ่งสอดคล้องกับ Monvises et al. (2009) ที่รายงานว่ากระบวนการเพาะเลี้ยงและการจัดการฟาร์มยังเป็นแบบพื้นบ้าน เกษตรกรใช้ความรู้ที่ถ่ายทอดกันมาโดยขาดหลักอ้างอิงทางวิชาการ ทำให้ผลผลิตที่ได้ไม่สม่ำเสมอ และไม่สามารถควบคุมคุณภาพของการผลิตได้ ดังนั้นการผลิตอาหารสำเร็จรูปเพื่อใช้เองภายในฟาร์มจะเป็นอีกทางเลือกให้เกษตรกรได้ เมื่อไม่สามารถหาลูกไรแดงได้ในบางช่วงฤดูกาล

ที่มา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. จงดี ศรีนพรัตน์วัฒน
ผู้ช่วยศาสตราจารย์จามรี เครือหงษ์
อาจารย์สุรภี ประชุมพล